De eerste bewoners van het gebied van Empoli waren de Etrusken en later de Romeinen. Er zijn restanten van de Romeinse tijd teruggevonden. In het historisch centrum getuigt de fontein met het bronzen beeld van de drie waternimfen op het plein Piazza Farinata degli Uberti van die tijd.
Tot de 8e eeuw bestaat Empoli uit een versterkt kasteel, maar na 1119 vormt de stad zich rondom de parochiekerk Sant’Andrea. Na de slag van Montaperti in 1260, waarin de Welfische Florentijnen de nederlaag lijden, vestigde het beroemde Ghibelline Parlement zich in het huidige Palazzo Ghibellino. Firenze gered door de genereuze woorden van Farinata degli Uberti, geciteerd door Dante in zijn Inferno.

Het centrum bestaat uit Piazza Farinata degli Uberti of dei Leoni. De belangrijkste historische gebouwen kijken uit op het plein met zijn arcade-bogen: Palazzo Ghibellino waarin zich tegenwoordig het Museo Civico di Paleontologia bevindt en de Palazzo Pretorio en de aangrenzende Convento degli Augustiniani (16e eeuw), tegenwoordig gemeentelijke bibliotheek R. Fucini.
Empoli is samen met Certaldo de stad van de artisjok. Deze artisjok is diepgroen met paarse blaadjes en heeft een zachte, zoet-bittere smaak. Deze artisjok is verkrijgbaar van van april tot juni.

Monumenten en kerken

Ook de de Collegiale Kerk van Sant`Andrea staat aan de Piazza Farinata degli Uberti. De gevel van de kerk doet denken aan de Chiesa di San Miniato al Monte in Firenze. Op het hoofdaltaar van de kerk bevindt zich een drieluik uit de veertiende eeuw van Bicci di Lorenzo. Het Museum van de Collegiale Kerk heeft een verrassend artistiek erfgoed: van de schilderijen uit de veertiende eeuw van Gaddi en Bicci di Lorenzo en van Filippo Lippi uit de vijftiende eeuw.

In de Kerk van Santo Stefano kan je een werk bewonderen van Rossellino uit 1447.
In het nabije Pontorme vinden we werk van de kunstenaar Pontormo.

Pontormo in Empoli
Het dorpje Pontorme maakt onderdeel uit van de gemeente Empoli en hier werd in 1494 de schilder Jacopo Carucci geboren, beter bekend als Il Pontormo(1494-1556). Pontormo is één van de belangrijkste florentijnse manieristische schilders en werd gevormd in de school van Leonardo da Vinci en Andrea del Sarto.

Hoewel hij zijn geboortehuis al vroeg verliet, heeft il Pontormo zich altijd sterk verbonden gevoeld met zijn geboorteplaats. Het “museum-huis” stelt verschillende schilderijen van hem tentoon.

Geboortehuis Jacopo Carucci
Openingstijden
Donderdag en vrijdag 10 - 13 uur, zaterdag, zon- en feestdagen 16 - 19

Het geboortehuis van Ferruccio Busoni

Het geboortehuis van Ferruccio Busoni (1866-1924) bevindt zich op de Piazza della Vittoria. Het is tegenwoordig een museum en studiecentrum dat gewijd is aan deze componist die vooral bekendheid verwierf met zijn transcripties van J.S. Bach. Als compofnist deed ij onderzoek op het vlak van harmonie en was daarme een voorloper van Arnold Schönberg (bezoek vooraf reserveren). Er wordt elk jaar een concertreeks georganiseerd in Empoli onder de naam Giornate busoniani.