Het kasteel van Montemassi is duidelijk in de Guidoriccio te herkennen. Daarom werd lang aangenomen dat de afbeelding zoals we die nu kennen het fresco is waarvan vaststaat dat Simone Martine het in 1330 in opdracht van het Sienese stadsbestuur heeft gemaakt.[3] Bij deze veronderstelling werden in 1977 vraagtekens geplaatst door de Amerikaanse kunsthistorici Gordon Moran en Michael Mallory. In eerste instantie stelden zij dat alleen de afbeelding van paard en ruiter niet van de hand van Martini was, de rest van het fresco wel. Tot deze conclusie kwamen zij omdat volgens hen paard en ruiter niet echt onderdeel vormen van het grotere beeld van het beleg van Montemassi. Ook wezen zij erop dat bevelhebber Guidoriccio da Foglinano al in 1333 in dienst was getreden van een vijand van Siena; het was onwaarschijnlijk dat de Raad van Negen het portret van 'een overloper' op zo'n prominente plaats in het stadhuis zou hebben geduld. Moran en Mallory suggereerden dat de ruiterafbeelding aan het fresco was toegevoegd na de dood van Guidoriccio da Fogliano in 1351, toen hij in ere was hersteld als bevelhebber van de troepen van Siena. Simone Martini was toen al overleden.[2]

Deze theorie van Moran en Mallory werd in eerste instantie niet serieus genomen en later hevig bestreden. De twee auteurs zeggen zelf dat ze systematisch zijn tegengewerkt door prominente Italiaanse kunsthistorici en de Sienese autoriteiten. Hun publicaties zouden door vaktijdschriften zijn geweigerd en niet vermeld in bibliografieën en catalogi; zij mochten naar eigen zeggen op congressen niet over hun theorie spreken en kregen geen toestemming om nader onderzoek te doen.[2]

Nieuwe ideeën over maker

De discussie kreeg een nieuwe dimensie toen er op de westelijke muur van de Sala del Mappa Mondo een ander fresco werd ontdekt, dat deels door de Guidoriccio wordt overlapt. Dit fresco heeft een vergelijkbaar thema als de Guidoriccio (Twee personen en een kasteel) en is van hoge kwaliteit. Het is vermoedelijk één van de kasteelfresco's die rond 1345 achter pleisterwerk verdwenen zijn toen de mappa mondo in de zaal werd geïnstalleerd. Sommigen wijzen Duccio aan als de maker, anderen stellen echter dat dit onderliggende fresco wél door Simone Martini is geschilderd. Volgens Moran en Mallory gaat het om Martini’s fresco van het kasteel bij Arcidosso. Dit zou betekenen dat de Guidoriccio, omdat die deels over de (vermoedelijke) afbeelding van Arcidosso uit 1331 heen is geschilderd, logischerwijze niet het al in 1330 door Simone Martini opgeleverde Montemassi-fresco kan zijn. Het Guidoriccio-debat ging daarmee niet meer over de vraag of alleen ruiter en paard mogelijk niet door Simone Martine waren geschilderd, maar of het hele fresco wel van zijn hand was. Er is gesuggereerd dat de Guidoriccio door Lippo Memmi is geschilderd, een zwager van Simone Martini die een vergelijkbare stijl van schilderen heeft. Deze theorie wordt echter niet breed ondersteund.[4][3]

Nieuwe ideeën over datering

Het debat over de Guidoriccio woedde meer dan twintig jaar in vakbladen en in de massamedia en is nog steeds niet definitief afgesloten. Het is bijzonder dat een discussie onder kunsthistorici over de datering en attributie van een kunstwerk zolang duurt en zoveel publieke belangstelling krijgt. Degenen die denken dat het om een werk van Simone Martini gaat baseren hun mening op stilistische overeenkomsten met zijn overige werk. Hun opponenten wijzen op feiten betreffende de technische vervaardiging van het fresco en op mogelijke anachronismen in de afbeelding die het onwaarschijnlijk zouden maken dat het rond 1330 is geschilderd.[4] Hierbij gaat het onder andere om de architectuur van de kastelen, heraldische elementen en afgebeelde belegeringsmachines. Op basis hiervan concluderen zij meestal dat de Guidoriccio pas in de vijftiende eeuw geschilderd kan zijn. Het feit dat Vasari in zijn beroemde schildersbiografie Le Vite uit 1550 helemaal geen melding maakt van een belangrijk werk als het ruiterfresco wordt door sommigen gezien als reden om het nog later te dateren.[2] Definitieve duidelijkheid over de maker en de datering van de Guidoriccio is er echter nog steeds niet.